Την Τρίτη, 27 Οκτωβρίου 2020, στις 7:40 το πρωί, το ναρκαλιευτικό «Καλλιστώ» του Πολεμικού Ναυτικού, συγκρούστηκε με ένα πλοίο μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, ΝΑ του αγκυροβολίου Πειραιά. Δυο μέλη του ναρκαλιευτικού τραυματίστηκαν ελαφριά. Από την σύγκρουση, αποκόπηκε μέρος της πρύμνης του ναρκαλιευτικού «σαν από μαχαίρι». Το υπό πορτογαλική σημαία «Maersk Launceston», είναι ένας γίγαντας μήκους 266 μέτρων και πλάτους 36 μέτρων.
Το «Αδρίας» ήταν ελληνικό αντιτορπιλικό που έδρασε στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις 22 Οκτωβρίου 1943, κοντά στην Κάλυμνο προσέκρουσε σε νάρκη και από την έκρηξη αποκόπηκε ολόκληρη η πλώρη του, ενώ 21 μέλη του πληρώματος σκοτώθηκαν. Παρά τις τρομερές ζημιές κατόρθωσε και έφθασε στην κοντινή τουρκική ακτή και κατόπιν στην Αλεξάνδρεια.
Ο Νικόλαος Μέρλιν (1912-1941), ήταν Έλληνας αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Ο πατέρας του ήταν γαλλικής καταγωγής και η μητέρα του από την Κεφαλλονιά. Υπηρέτησε στα υποβρύχια «Πρωτεύς», «Τρίτων» και «Γλαύκος». Στις 6 Δεκεμβρίου 1941, επέβαινε στο βρετανικό υποβρύχιο "Perseus" το οποίο μετά από επιχειρήσεις σε ελληνικά χωρικά ύδατα, θα επέστρεφε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου. Το υποβρύχιο προσέκρουσε σε νάρκη κοντά στις ακτές της Κεφαλλονιάς και βυθίστηκε. Ο Μέρλιν και άλλα 58 άτομα χάθηκαν στα νερά του Ιονίου. Από θαύμα, διασώθηκε μόνο ένας Βρετανός ναύτης. Ο Μέρλιν χάθηκε στον υγρό τάφο, ανήμερα της γιορτής του… Κι ο Άγιος Νικόλαος είναι ο παραδοσιακός προστάτης των ναυτικών…
Το 1958, ένα αρματαγωγό παραχωρήθηκε από τις ΗΠΑ στην Ελλάδα, έλαβε το όνομα του αδικοχαμένου αξιωματικού και εντάχθηκε στο Πολεμικό Ναυτικό ως «Μέρλιν». Στις 15 Νοεμβρίου 1972, γύρω στις 3 το μεσημέρι, τέσσερα μίλια στα ανοιχτά του Παλαιού Φαλήρου, το «Μέρλιν» έπλεε σε γαλήνια θάλασσα και με μεγάλη ορατότητα όταν συγκρούστηκε με το κολοσσιαίο σουπερτάνκερ «World Hero» πλοιοκτησίας Νιάρχου. Το τεράστιο δεξαμενόπλοιο εμβόλισε το «Μέρλιν» χτυπώντας το στην πρύμνη. Από τη σύγκρουση, το πολεμικό πλοίο πετάχτηκε μπροστά περίπου 30 μέτρα. Ακολούθησε ένα δεύτερο, πιο δυνατό χτύπημα. Το «World Hero» έκοψε το «Μέρλιν» στα δυο, το αναποδογύρισε και πέρασε από πάνω του. Σαράντα τέσσερις άντρες έχασαν τη ζωή τους στο ναυάγιο του πολεμικού. Η τραγωδία ήταν αποτέλεσμα σωρείας αβλεψιών εκ μέρους του κυβερνήτη του δεξαμενόπλοιου, αν και κάποιοι επέρριψαν ευθύνες και στον κυβερνήτη του «Μέρλιν».
Το "World Hero" ήταν ένας κολοσσός με εκτόπισμα 215.000 τόνους, την εποχή που τα σουπερτάνκερ σήκωναν το βάρος της μεταφοράς του μαύρου χρυσού στη Δύση, επειδή η διώρυγα του Σουέζ είχε κλείσει, λόγω του αραβοϊσραηλινού πολέμου. Τα σουπερτάνκερ ήταν χαρακτηριστικό «σύμβολο» της εμπορικής ναυσιπλοΐας στις αρχές της δεκαετίας του 1970. Όπως ακριβώς είναι σήμερα τα (επίσης κολοσσιαία) πλοία μεταφοράς container.
Κι εδώ αρχίζουν τα νήματα…
* Ο «Αδρίας» είχε κωδικό L-67. Το «Μέρλιν» L-166. Το «Καλλιστώ» Μ-63
* Ο αξιωματικός Μέρλιν πνίγηκε με το αγγλικό υποβρύχιο "Περσέας" (που φυσικά ήταν μυθολογικός ήρωας). Το τάνκερ που βύθισε το αποβατικό «Μέρλιν» λεγόταν «Παγκόσμιος Ήρωας» («World Hero»)
*Ο περίφημος μάγος Μέρλιν, εντάσσεται στον μυθολογικό κύκλο του Αρθούρου. Ο οποίος παραπέμπει στον Αρκτούρο, ο οποίος είναι άστρο αλλά και μυθολογικός φύλακας της Καλλιστώς, της μητέρας του Αρκά, γενάρχη των Αρκάδων, η οποία μεταμορφώθηκε στη Μεγάλη Άρκτο από το Δία.
*Μέρλιν – Αρθούρος – Αρκτούρος – Καλλιστώ - Μεγάλη Άρκτος. Ονομαστικά που "δείχνουν" στον Βορρά. Αλλά και ο «Αδρίας» συμβολίζει την (βόρεια από εμάς) Αδριατική Θάλασσα.
* «Καλλιστώ» και «Μέρλιν» ακρωτηριάστηκαν/βυθίστηκαν από πλοία-κολοσσούς, σύμβολα της εποχής τους.
* Στις 27 Οκτωβρίου, τη μέρα του εμβολισμού της «Καλλιστώς» μια μεγαλόσωμη αρκούδα, 250 κιλών, τραυματίστηκε θανάσιμα σε τροχαίο ατύχημα κοντά στη Μεσοποταμία Καστοριάς.
*Η μυθική Καλλιστώ ήταν κόρη του Λυκάονα.
*Μια βδομάδα πριν τον εμβολισμό της «Καλλιστώς», ανακοινώθηκε πως η λύκαινα Ελισάβετ, που είχε σωθεί από την Ομάδα Άμεσης Επέμβασης του Αρκτούρου όταν είχε βρεθεί καρφωμένη σε καγκελόπορτα στην προσπάθειά της να διαφύγει από σκυλιά που την κυνήγησαν, πέθανε, εξαιτίας νεφρικής ανεπάρκειας. Ο «Αρκτούρος» είναι μια οργάνωση που ιδρύθηκε το 1992 με αφορμή την ανάγκη εύρεσης άμεσης λύσης στο τότε διαρκώς αυξανόμενο πρόβλημα της αιχμαλωσίας αρκούδων αλλά και λύκων.
*Στις 26 Οκτωβρίου γιορτάζουν φυσικά οι Δημήτρηδες κι οι Δήμητρες. Ποιος γνωρίζει όμως ότι γιορτάζει κι ο Άγιος Λούππος, το όνομα του οποίου προέρχεται από το λατινικό lupus (= λύκος).
*«Αδρίας», «Μέρλιν» και «Καλλιστώ» ακρωτηριάστηκαν/βυθίστηκαν την ίδια εποχή (22 Οκτωβρίου, 15 Νοεμβρίου, 27 Οκτωβρίου). Μέσα στο ίδιο χρονικό αυτό πλαίσιο, στις 4 Νοεμβρίου 1996 ένα ακόμα σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού, η πυραυλάκατος «Κωστάκος» εμβολίστηκε και βυθίστηκε κοντά στη Σάμο, από το επιβατηγό/οχηματαγωγό «Σάμαινα», με τραγικό απολογισμό τέσσερις νεκρούς. Τέσσερα χρόνια αργότερα, ένα πλοίο με παραπλήσιο όνομα («Σάμινα Εξπρές») θα αποτελούσε το επίκεντρο της μεγάλης ναυτικής τραγωδίας στην Πάρο. Το «Σάμαινα» ήταν το παλιότερο πλοίο της ελληνικής ακτοπλοΐας (ναυπηγημένο το 1962) και θα αποσυρόταν την επόμενη χρονιά.
*Το 1996 ήταν μια χρονιά με αφύσικα πολλά ναυτικά ατυχήματα. Στις 26 Οκτωβρίου το οχηματαγωγό «Πήγασος» είχε προσκρούσει στη νησίδα Πάτροκλος στο Σαρωνικό, με αποτέλεσμα τραυματισμούς επιβατών και ένα νεκρό (ο πατέρας του γνωστού τραγουδιστή Σταμάτη Γονίδη)
*Το «Σάμαινα» παρά λίγο να εμβόλιζε και δεύτερο σκάφος του Πολεμικού Ναυτικού. Η τορπιλάκατος «Μπλέσσας» βρισκόταν δίπλα στο «Κωστάκος». Η σύγκρουση αποφεύχθηκε επειδή το «Σάμαινα», μετά τον εμβολισμό του «Κωστάκος», έκανε «κράτει»
*Ο κυβερνήτης της πυραυλακάτου «Κωστάκος» ήταν ο πλωτάρχης Κώστας Λάζαρης. Ο κυβερνήτης της τορπιλακάτου «Μπλέσσας», ήταν ο Δημήτρης Λάζαρης. Δεν είχαν καμία συγγένεια μεταξύ τους. Κι οι δυο αξιωματικοί ήταν στους πρώτους των τάξεών τους, ενώ είχαν φοιτήσει κι οι δυο στη Ναυτική Σχολή Πολέμου και στις ΗΠΑ.
*Αμέσως μετά τη βύθιση του «Κωστάκος», η φρεγάτα «Λήμνος», η οποία πλησίαζε προς την περιοχή, απέφυγε κι αυτή την τελευταία στιγμή σύγκρουση με εμπορικό πλοίο που βρισκόταν σε συγκλίνουσα πορεία. Ο κυβερνήτης αντιπλοίαρχος Μανάτος, ειδοποίησε τον κυβερνήτη του εμπορικού να πάει βορειότερα, αλλά αυτός δεν άλλαξε πορεία και η «Λήμνος» του άναψε τα «φώτα σάρωσης». Τελικά το εμπορικό πέρασε ξυστά και η σύγκρουση αποφεύχθηκε την τελευταία στιγμή.
*Η πυραυλάκατος «Κωστάκος» είχε πάρει το όνομά της από τον ανθυποπλοίαρχο Ιωάννη Κωστάκο, του υποβρυχίου «Γλαύκος» ο οποίος σκοτώθηκε σε βομβαρδισμό στη Μάλτα το 1942. Ο αξιωματικός Νικόλαος Μέρλιν, το όνομά του οποίου δόθηκε στο μοιραίο αρματαγωγό του 1972, είχε υπηρετήσει κι αυτός ως ύπαρχος στο υποβρύχιο «Γλαύκος».
* Τριάντα χρόνια πριν το 1996, τη χρονιά με τα αφύσικα πολλά ναυτικά ατυχήματα, είχαμε τη βύθιση του «Ηράκλειον». Τα ξημερώματα της 8ης Δεκεμβρίου 1966, το οχηματαγωγό-επιβατηγό «Ηράκλειον» που εκτελούσε το δρομολόγιο Χανιά-Πειραιάς, βυθίζεται έξω από τη Φαλκονέρα εν μέσω τρομερής κακοκαιρίας, με αποτέλεσμα μεγάλη ναυτική τραγωδία με τουλάχιστον 240 θύματα (και κατά πάσα πιθανότητα πολύ περισσότερα, επειδή τότε δεν υπήρχαν λίστες επιβατών). Όπως αποδείχθηκε, το «Ηράκλειον» ήταν «πλωτό φέρετρο» με σοβαρές παραβιάσεις κανόνων ασφαλείας. Αιτία της τραγωδίας ήταν η καθυστερημένη επιβίβαση ενός φορτηγού-ψυγείου που μετέφερε πορτοκάλια. Το φορτηγό δεν ασφαλίστηκε. Εξαιτίας του αυξημένου κλυδωνισμού, τράκαρε στην μπουκαπόρτα, την άνοιξε, έπεσε στη θάλασσα και το πλοίο πλημμύρισε και βυθίστηκε σε σύντομο χρονικό διάστημα.
*Κατά ειρωνικό τρόπο, η επιπλέουσα καρότσα-ψυγείο του φορτηγού ήταν το πρώτο αντικείμενο που εντόπισε το πρώτο αεροσκάφος που έσπευσε στην περιοχή.
*Ο Σίδνεϋ Μέρλιν, θείος του Νικόλαου Μέρλιν, εισήγαγε το 1925 μια αμερικάνικη ποικιλία πορτοκαλιών η οποία πήρε το όνομά του και έμεινε γνωστή ως «πορτοκάλια Μέρλιν». *Ο πλοίαρχος του «Ηράκλειον» Εμμανουήλ Βερνίκος, ήταν ο πρώτος που έπεσε στη θάλασσα φέροντας σωσίβιο, αλλά ποτέ δεν βρέθηκε η σορός του.
*Ακριβώς τριάντα χρόνια μετά το ναυάγιο του «Ηράκλειον», στις 6 Δεκεμβρίου 1996, τη σημαδιακή χρονιά των ναυτικών ατυχημάτων, ανήμερα του Αγίου Νικολάου, ο 11χρονος Νίκος, γιος του εφοπλιστή Κώστα Βερνίκου, χάνει τη ζωή του με τραγικό τρόπο, όταν κλειδώνεται σε ένα μπαούλο και πεθαίνει από ασφυξία, ανήμερα της γιορτής του. Το μπαούλο ήταν δώρο γενεθλίων της γιαγιάς του.
*Την ημέρα που συμπληρώνονταν ακριβώς τρία χρόνια από το ναυάγιο, στις 8Δεκεμβρίου 1969, αεροσκάφος της Ολυμπιακής που εκτελούσε πτήση από Χανιά προς Αθήνα συντρίβεται στην Κερατέα με 90 νεκρούς. Το γεγονός αυτό ώθησε την επόμενη μέρα το Δημοτικό Συμβούλιο Χανίων να κηρύξει την 8η Δεκεμβρίου, ως αποφράδα ημέρα για τα Χανιά.
*Ένας από τους θανόντες, ήταν και ο Χανιώτης ηλεκτρολόγος Μανούσος Τζιγκουνάκης, ο οποίος κατά τραγική ειρωνεία, στις 8 Δεκεμβρίου 1966 είχε γλιτώσει από την τραγωδία του «Ηράκλειον».
*1966-1996 = τριάντα χρόνια. Όσο ακριβώς η περίοδος περιφοράς του Κρόνου, ενός πλανήτη κατεξοχήν συνδεδεμένου με θάνατο, αυστηρότητα και όρια.
*Το «Ηράκλειον» ανήκε στην εταιρεία Αφοι Τυπάλδου, που δραστηριοποιείτο επί πολλά χρόνια κυρίως στο χώρο του τουρισμού. Οι τρεις αδελφοί, Στυλιανός, Χαράλαμπος και Σπύρος, είχαν δημιουργήσει μεταπολεμικά μια εφοπλιστική αυτοκρατορία. Η τραγωδία του «Ηράκλειον» όμως ήταν η αρχή του τέλους της. Δικαστήρια, πλειστηριασμοί και φυλακίσεις, κατέστρεψαν την εταιρεία. Το λογότυπο της εταιρίας (αποτελούμενο εκ πρώτης όψεως από τα γράμματα Α και Τ) είναι αρκετά ενδιαφέρον.
*Μπορεί κανείς να διακρίνει μια ομοιότητα με το σύμβολο του Ποσειδώνα (δεξιά) αλλά και άλλες λεπτομέρειες. Πχ στην τσιμινιέρα του «Ηράκλειον» (αριστερά), θα μπορούσε κανείς να διακρίνει το «Η» («Ηράκλειον») αλλά και το «Φ» («Φαλκονέρα»). Θα μπορούσε να διακρίνει κανείς ένα Γνώμονα και ένα Διαβήτη, αλλά αυτά είναι απλές υποθέσεις εργασίας… Το σίγουρο είναι πως το δεσπόζον Τ συνδέεται με τον πλανήτη Κρόνο.
*Υπάρχουν κι άλλες σκοτεινές πτυχές που αφορούν τα τρία αδέλφια. Στις 7 Νοεμβρίου 1936, ακριβώς τριάντα χρόνια πριν το «Ηράκλειον», παρά ένα μήνα μόλις, , ο Σπύρος Τυπάλδος, πυροβόλησε και σκότωσε τον εφοπλιστή Λεόντιο Τεριάζο, εξαιτίας σοβαρής οικονομικής διαφωνίας. Ο Τυπάλδος έμεινε στη φυλακή ως το 1941 και μετά επανήλθε στην ενεργό δράση με τα αδέρφια του.
*Τον Αύγουστο του 1986, ο 84χρονος Χαράλαμπος Τυπάλδος βρέθηκε νεκρός στο γραφείο του στον Πειραιά και ο θάνατός του αποδόθηκε σε καρδιακή προσβολή. Όπως αποδείχθηκε όμως, ήταν το τελευταίο θύμα της περίφημης Εταιρείας Δολοφόνων, μιας «υπεράνω πάσης υποψίας» σπείρας που στη δεκαετία του 1980 σκηνοθετούσε θανάτους ηλικιωμένων για να τους αρπάξει την περιουσία. Ο εγκέφαλος της συμμορίας, όπως είχε πει στην απολογία του, έπνιξε τον Τυπάλδο στην μπανιέρα του σπιτιού του, πριν τον μεταφέρει στο γραφείο, «για να έχει την ίδια μοίρα με τα θύματα της Φαλκονέρας»…
Επιστρέφοντας στο παρόν, το ναυτικό ατύχημα με τον εμβολισμό/ακρωτηριασμό του «Καλλιστώ», συνέβη την παραμονή της εθνικής εορτής της 28ης Οκτωβρίου, εν μέσω πανδημίας και περιοριστικών μέτρων που κατέστησαν την εθνική εορτή αλλόκοτα «ακρωτηριασμένη» και «λειψή».
Κι έτσι δεν ήταν καθόλου αλλόκοτο που το σκηνικό το καιρού άλλαξε ριζικά από το βράδυ της παραμονής, 27 Οκτωβρίου, καθώς ένα νέο χαμηλό βαρομετρικό έπληξε πολλές περιοχές της χώρας με καταιγίδες και θυελλώδεις ανέμους. Και η ονομασία αυτής: «Κίρκη» -η θρυλική μυθική μάγισσα, κοντολογίς ένας θηλυκός «Μέρλιν»
Στις 27 Οκτωβρίου, το βράδυ, η ΕΡΤ1 πρόβαλε ένα αυτοτελές επεισόδιο της αστυνομικής – δραματικής σειράς μυστηρίου «Οι περιπέτειες του Ηρακλή Πουαρό», με τίτλο «Το τρίγωνο της Ρόδου» (Triangle at Rhodes). Ο διάσημος ήρωας της Αγκάθα Κρίστι είναι Βέλγος, αλλά διαμένει στο Λονδίνο. Στο επεισόδιο αυτό, κάνει διακοπές στη Ρόδο. Ένας Άγγλος τουρίστας που κατηγορείται για έγκλημα πάθους ζητά τη βοήθειά του υποστηρίζοντας ότι είναι αθώος. Ο Πουαρό αναλαμβάνει την υπόθεση και ανακαλύπτει τον πραγματικό δολοφόνο
Λίγες ώρες μετά την προβολή του επεισοδίου, στις 28 Οκτωβρίου, τρεις Βρετανοί έφηβοι έπεσαν θύματα της Κίρκης στη Ρόδο. Στην περιοχή Ακρωτήρι Γκίνας στη Λίνδο, δυο αδέρφια, αγόρι και κορίτσι 15 και 13 ετών, και ο ξάδερφός τους, 15 ετών, ανέβηκαν σε θαλάσσιο αλεξίπτωτο, το σχοινί του οποίου κόπηκε όταν φύσηξε δυνατός άνεμος με αποτέλεσμα να παρασυρθούν στα βράχια. Το ένα αγόρι και το κορίτσι σκοτώθηκαν ακαριαία ενώ ο τρίτος τραυματίστηκε σοβαρότατα.
Σε απόσταση μόλις 500 μέτρων από το σημείο εκείνο, είχε βρεθεί μετά από έρευνες του λιμενικού, το άψυχο σώμα της Ελένης Τοπαλούδη…
Και ως επιμύθιον…
Περισσότερα για αυτά τα περίφημα «νήματα νοήματος» μπορείτε να διαβάσετε στο ομίτιτλο βιβλίο μου, εδώ:
